قرارداد توزیع انحصاری ازجمله رایجترین و متداولترین انواع قراردادهای توزیع است. تاكنون در حقوق موضوعه ايران هيچ تعريفي از قرارداد توزيع ، اعم از توزيع داخلي و بين المللي ، ارائه نشده است. قرارداد توزیع انحصاری را نمی توان در قالب های شناخته شدۀ سنتی و معین قرار داد بنابراین این قرارداد طبق ماده ۱۰ قانون مدنی تنظیم می شود.
ماهیت قرارداد توزیع انحصاری
قرارداد توزیع یک عقد عهدی است که نتیجه ی آن ایجاد مالکیت نمی باشد. طی این قرارداد توزیع کننده تاجری مستقل می باشد که قادر به تصمیم گیری آزادانه درباره ی شکل و نحوه ی فعالیت خود است و به استخدام طرف دیگر قرارداد که عرضه کننده است در نمی آید. در قرارداد توزیع انحصاری ، توزیعکننده میتواند دربارۀ نحوۀ فعالیتهای خود آزادانه تصمیمگیری کند. درنتیجه ، منافع و ضررهای فعالیت توزیع را نیز خود متحمل میشود.
قرارداد توزيع انحصاري چه کاربردی دارد؟
تمركز اصلي قراردادهاي توزيع انحصاري بر توافق انحصاري ميان طرفين است.
در توزیع انحصاری تأمین کننده سعی دارد حقوق توزیع کننده را محدود کند. مخصوصاً با ممنوع کردن فروش کالای رقابتی، به این معنا که یک توافق انحصاری میان طرفین صورت می گیرد و در طی آن عرضه کننده متعهد می شود که محصولات خود را فقط برای توزیع کننده ی طرف قرارداد خود ارائه دهد و توزیع کننده حق انحصاری پیدا می کند که تنها فروشنده ی مجاز برای کالاهای عرضه کننده در قلمرو خاص و براي يك مدت مشخص باشد.
قرارداد توزیع انحصاری در چه زمینه های قابل استفاده است؟
توزيع انحصاري بيشتر در زمينة صنعت صورت مي گيرد ؛ درنتيجه ، قرارداد توزيع انحصاري در همة شاخه هاي عمده فروشي و خرده فروشي صنعت از جمله ماشين هاي كشاورزي ، تجهيزات الكترونيكي ، تجهيزات كامپيوتري ، مبلمان و… رايج است.
شرایط مندرج در قرارداد های توزیع انحصاری
به طور كلي متداولترين شرايط محدودكننده در قراردادهاي توزيع انحصاري عبارت اند از:
- تعهد مبني بر عدم توليد يا فروش كالاهايي كه انحصار موردنظر را نقض مي كنند ؛
- ممنوعيت فروش خارج از منطقة انحصاري قراردادي ؛
- محدوديت هاي مشتري ؛
- محدوديت هاي عمودي قيمت.
در قرارداد توزیع بهترین روش برای طرفین این است که شروطی را را که برای توزیع کننده در نظر دارند به صراحت و به طور دقیق عنوان کنند.
نکات مهم در تنظیم قرارداد های توزیع انحصاری
در این گونه از قراردادها هم باید علاوه بر اصول عمومی قراردادها ، نکات دیگری را درنظر گرفت از جمله:
- شناخت طرفین از یکدیگر بسیار ضروری است ؛
- توزیعکننده باید از انحصاری یا غیرانحصاری بودن قراردادش مطمئن شود ؛
- از جمله نکات مهمی که در هنگام عقد قرار داد توزیع باید در نظر داشته باشید محدوده تحت پوشش قرارداد است. باید مطمئن شوید که محصول و شیوه توزیع در آن محدوده با قوانین بینالمللی منافاتی نداشته باشند ؛
- همچنین توجه فروشنده به حقوق مالکیت معنوی تامینکننده و ملاحظه قوانین مربوط به خرید و فروش کالا ضروری است ؛
- هر دو طرف باید شرایط ناموفق پیش رفتن پروسه تولید و توزیع را در نظر گرفته و برای آن هم مواردی را در نظر بگیرند.
مقررات مربوط به قرارداد توزیع
در حقوق ایران قرارداد توزیع به طور مستقل مورد توجه قرار نگرفته و صرفاً در چند آیین نامه به برخی از مسئولیت های توزیع کننده اشاره شده.
نمونه قرارداد توزیع اتاق بازرگانی بین المللی
دانلود نمونه قرارداد توزیع اتاق بازرگانی بین المللی |