اعتراض به رای تعزیرات حکومتی و مبانی قانونی آن

در مواجهه با تصمیمات قانونی، آگاهی از حقوق و روش‌های اعتراض می‌تواند نقش تعیین‌کننده ‌ای در حفظ منافع فردی و سازمانی ایفا کند. یکی از نهادهایی که ممکن است افراد و کسب ‌وکارها با آن سروکار داشته باشند، تعزیرات حکومتی است. این نهاد مسئول رسیدگی به تخلفات اقتصادی و صنفی است و ممکن است رای ‌هایی صادر کند که تأثیرات مهمی بر فعالیت‌ های مختلف داشته باشد. اما آیا می‌دانید که امکان اعتراض به رای تعزیرات وجود دارد؟  در این مقاله، سعی نموده ایم به بررسی کامل فرآیند اعتراض به رای تعزیرات حکومتی بپردازیم. با ما همراه باشید تا با مراحل و نکات کلیدی این فرآیند آشنا شوید و بتوانید به طور مؤثر از حقوق خود دفاع کنید. اگر به دنبال اطلاعات جامع و کاربردی در این زمینه هستید، این مقاله می‌تواند راهنمایی ارزشمند برای شما باشد.

دلایل صدور رای تعزیرات و پیامدهای آن

رای تعزیرات حکومتی به دلایل مختلفی صادر می‌شود و می‌تواند پیامدهای متعددی برای افراد و کسب‌ وکارها داشته باشد. در ادامه به برخی از دلایل صدور این آراء و پیامدهای احتمالی آن ‌ها می‌پردازیم:

دلایل صدور رای تعزیرات حکومتی:

1. تخلفات تعزیراتی شامل مواردی مانند گران ‌فروشی، کم فروشی، احتکار، تقلب در وزن و اندازه، و عرضه خارج از شبکه و غیره.
2. تخلفات صنفی مانند عدم رعایت مقررات مربوط به کسب‌ وکارها، نداشتن مجوزهای لازم و عدم رعایت استانداردهای بهداشتی و ایمنی.
3. قاچاق کالا و ارز که کالای قاچاق در زمره کالاهای ممنوع نباشد و یا از نوع سازمان یافته نباشد.

پیامدهای صدور رای تعزیرات حکومتی:

• جریمه‌های مالی، یکی از رایج ‌ترین پیامدها جریمه ‌های مالی است که می‌تواند بسته به نوع و شدت تخلف، مبلغ قابل توجهی باشد.
• تعطیلی موقت یا دائم کسب ‌وکار، در موارد شدیدتر، ممکن است کسب‌ وکارها با تعطیلی موقت یا حتی دائمی مواجه شوند.
• ضبط کالا، در برخی موارد، ممکن است کالاهای متخلف ضبط و از بازار جمع‌آوری شوند.

اعتراض به رای تعزیرات حکومتی و مبانی قانونی آن

اعتراض به رای تعزیرات به دو دسته اعتراض به آراء غیرقطعی تعزیرات حکومتی  و اعتراض به آراء قطعی تعزیرات حکومتی تقسیم می گردد. در سال های اخیر با توجه به اصلاح قوانین و مقررات مربوط به تعزیرات حکومتی شرایط اعتراض به رای تعزیرات نیز دستخوش تغییراتی شد که همین امر باعث سردرگمی افرادی که در تعزیرات حکومتی حکم بر محکومیت آنها صادر شده گردیده است.

مبانی قانونی اعتراض به جریمه تعزیرات

مطابق ماده ۲۲ آیین نامه سازمان تعزیرات حکومتی، اعتراض به رای تعزیرات صادره از شعب بدوی در دعاوی تعزیرات حکومتی، در مواردی که مجازات پیش بینی شده برای آن در قانون برای هر بار تا یک میلیون ريال جریمه باشد قطعی و از ناحیه محکوم علیه نسبت به مازاد آن قابل تجدیدنظرخواهی است.

ماده مذکور به موجب تصمیم شماره ۱۸۷۱۵۶/ت ۴۵۶۰۰ ن-مورخ ۱۳۸۹/۸/۱۹ نمایندگان ویژه رییس جمهور در کارگروه کنترل بازار تغییر نمود. طبق آن چنانچه جریمه تعزیرات تا دو میلیون ریال باشد قطعی و از ناحیه محکوم علیه نسبت به مازاد آن قابل تجدید نظرخواهی است. که این مبلغ طی مصوبه سران قوه در اردیبهشت سال ۱۴۰۱ به میزان ده میلیون تومان افزایش یافت.

طبق مصوبه اخیر سران قوه جریمه تعزیرات تا مبلغ ده میلیون تومان قطعی و غیر قابل اعتراض است. اعتراض به جریمه تعزیرات بیش از ده میلیون تومان امکان پذیر است.

شرایط و محدودیت های قانونی اعتراض به حکم تعزیرات

اعتراض به حکم تعزیرات با توجه به اینکه حکم تعزیرات از شعب بدوی صادر شده باشد یا تجدیدنظر، شرایط و نحوه اعتراض متفاوت می باشد. لذا به تفکیک در خصوص نحوه اعتراض به رای بدوی تعزیرات و اعتراض به رای تجدیدنظر تعزیرات توضیحاتی را ارائه خواهیم نمود.

اعتراض به رای بدوی تعزیرات حکومتی

اعتراض به رای بدوی تعزیرات با توجه به اینکه رای تعزیرات غیابی باشد یا حضوری به شرح ذیل می باشد:

• اعتراض به رای غیابی تعزیرات حکومتی

در ماده ۲۷ آئین نامه سازمان تعزیرات حکومتی مقرر گردیده در صورت عدم حضور متهم در مهلت قانونی و عدم ارسال لایحه غیابا درباره وی رسیدگی خواهد شد. حال اینکه آیا متهم می تواند نسبت به رای غیابی اعتراض نماید یا خیر، به صراحت در آئین نامه قید نشده است.

اما در تبصره ۳ ماده ۷۲ قانون نظام صنفی کشور به امکان واخواهی از آرای غیابی تصریح نموده است. بنابراین مستند به ماده مذکور و ماده ۴۰۶ قانون آئین دادرسی کیفری می توان گفت امکان واخواهی از رای غیابی تعزیرات حکومتی وجود دارد.

مهلت واخواهی در تعزیرات حکومتی نیز با وحدت ملاک از ماده ۴۰۶ قانون آئین دادرسی کیفری ۲۰ روز از تاریخ ابلاغ رای تعزیرات برای افراد داخل کشور و ۲ ماه از تاریخ ابلاغ رای تعزیرات برای افراد خارج از کشور می باشد.

اعتراض به رای حضوری تعزیرات حکومتی

اعتراض به رای حضوری تعزیرات در صورتی که از طرف شاکی یا متهم باشد باید ظرف ۱۰ روز از تاریخ ابلاغ رای صورت گیرد. چنانچه اعتراض به رای تعزیرات از سوی سایر اشخاص مذکور در ماده ۲۳ آئین نامه سازمان تعزیرات حکومتی باشد باید ظرف سه ماه از تاریخ صدور حکم تعزیرات باشد.

چه اشخاصی می توانند از رای تعزیرات تجدیدنظرخواهی نمایند؟

اعتراض به رای غیر قطعی تعزیرات توسط اشخاص ذیل امکان پذیر است:

• متهم پرونده
• شاکی خصوصی پرونده در صورت برائت متهم
• اعضای کمیسیون هماهنگی امور تعزیرات در استان و شهرستان مربوطه
• روسای سازمان های تعزیرات حکومتی و بازرسی و نظارت
• وزیر دادگستری براساس تبصره ماده ۲۳ آیین نامه سازمان تعزیرات حکومتی

اعتراض به جریمه غیر نقدی تعزیرات

اعتراض به جریمه غیر نقدی موضوعی است که در آئین نامه سازمان تعزیرات حکومتی به آن اشاره نشده و در این خصوص اختلاف نظر وجود دارد.

طبق آئین نامه مذکور صرفاً آراء صادره از شعب بدوی تعزیرات حکومتی در خصوص جریمه نقدی قابل اعتراض و تجدیدنظرخواهی می باشد. در سایر موارد از جمله تعطیلی محل کسب، نصب پارچه و قطع سهمیه و… آیین نامه مسکوت می باشد.

در این خصوص دو نظر وجود دارد. عده ای معتقدند با توجه به سکوت آیین نامه و با توجه به اصل بر قطعیت آراء در محاکم عمومی دادگستری، صرفاً آراء شعب بدوی در مواردی که مجازات مقرر قانونی بیش از دو میلیون ريال باشد قابل اعتراض و تجدیدنظر خواهی است.

نظر دیگر این است که به جهت رعایت حقوق محکوم علیه و رعایت اصل تفسیر قوانین و مقررات به نفع متهم بهتر است اصل را بر قابل تجدیدنظر بودن آراء قرار دهیم. چرا که در مواردی نصب یک پارچه حتی برای یک روز برای یک کاسب، از مجازات جزای نقدی بیش از دو میلیون ريال هم شدیدتر است.

نحوه اعتراض به رای تعزیرات حکومتی

نحوه اعتراض به رای قاچاق کالا و ارز  با  نحوه اعتراض به رای تعزیرات حکومتی در دعاوی تعزیرات متفاوت می باشد که در مقاله مربوطه در این خصوص توضیحات کافی ارائه شده است. نحوه اعتراض به رای تعزیرات بدین صورت می باشد که الزامی به ابطال تمبر یا پرداخت هزینه تجدیدنظرخواهی نیست و تجدیدنظرخواه می تواند اعتراض خود را به صورت یک لایحه یا درخواست بدون رعایت تشریفات مذکور تقدیم کند.

مهلت اعتراض به رای تعزیرات

مهلت اعتراض به رای تعزیرات برای محکوم علیه و شاکی ۱۰ روز پس از تاریخ ابلاغ و نسبت به اعضای کمیسیون هماهنگی امور تعزیرات و روسای سازمان های تعزیرات حکومتی و بازرسی و نظارت تا سه ماه پس از تاریخ صدور حکم است.

در صورتی که متهم در مهلت مقرر حق تجدیدنظرخواهی خود را ساقط نماید یا تجدیدنظرخواهی خود را مسترد کند می تواند از تخفیف جزای نقدی بهره مند شود.

 مرجع اعتراض به رای تعزیرات حکومتی

مرجع اعتراض به رای تعزیرات حکومتی شعب تجدیدنظر تعزیرات حکومتی می باشد. مرجع تجدید نظر تعزیرات حکومتی با حضور یک رئیس و دو نفر عضو تشکیل می گردد. جلسه شعبه با حضور دو نفر رسمیت یافته و آراء با دو رأی موافق، معتبر و لازم الاجراء خواهد بود.

مراحل اعتراض به رای تعزیرات

محکوم علیه می تواند درخواست اعتراض به رای تعزیرات حکومتی خود را به دفتر شعبه صادر کننده رأی ارائه نماید و دفتر شعبه آن را ثبت و رسیدی مشتمل بر نام تجدید نظرخواه و طرف دعوای اعتراض  و تاریخ تسلیم و شماره ثبت به تقدیم کننده می دهد.

تاریخ ثبت وصول، تاریخ تجدیدنظرخواهی محسوب می شود. دفتر شعبه بدوی درخواست را تکمیل می نماید و مدیر دفتر شعبه بدوی ظرف مدت دو روز پرونده را در صورتی که یک شعبه تجدیدنظر وجود داشته باشد به همان شعبه، در غیر اینصورت شعبه اول، پرونده اعتراض به رای تعزیرات را به یکی از شعب تجدیدنظر ارجاع می دهد.

در صورتی که متقاضی تجدیدنظر درخواست خود را خارج از مهلت مقرر قانونی تقدیم نموده باشد، ارسال پرونده به شعبه تجدیدنظر فاقد وجاهت قانونی است.

نحوه اعتراض به رای قطعی تعزیرات حکومتی

اعتراض به رای قطعی تعزیرات حکومتی از دو طریق امکان پذیر می باشد.

• اعاده دادرسی از رای قطعی تعزیرات حکومتی

اعاده دادرسی یکی از طرق فوق العاده اعتراض به رای قطعی است. اعاده دادرسی در تعزیرات حکومتی در آئین نامه سازمان تعزیرات حکومتی پیش بینی نشده است اما در تبصره ماده ۲۳ آئین نامه مقرر گردیده است:

“هرگاه محکوم علیه و یا روسای سازمان های تعزیرات حکومتی و بازرسی و نظارت، آراء قطعی شعب تعزیرات را خلاف قانون بدانند می توانند با ذکر دلیل از وزیر دادگستری تقاضای رسیدگی مجدد نمایند. چنانچه وزیر دادگستری تقاضا را وارد تشخیص دهد و یا راسا رای را غیر قانونی بداند پرونده را جهت رسیدگی به شعبه عالی تجدیدنظر که به همین منظور در مرکز تشکیل می گردد ارائه خواهد داد. رای این شعبه قطعی است و اقدامات موضوع این تبصره مانع اجرای حکم تجدیدنظر خواسته نخواهد بود. ”

با توجه به اطلاق تبصره ماده ۲۳ آئین نامه سازمان تعزیرات حکومتی، تمامی آراء صادره مبنی بر برائت یا محکومیت قابل رسیدگی در شعبه عالی می باشد. و شامل کلیه مواردی است که رسیدگی به آن در صلاحیت سازمان تعزیرات است.

مهلت اعتراض به رای قطعی تعزیرات

مهلت اعتراض به رای قطعی به موجب تبصره ماده ۳ دستورالعمل اجرایی تبصره ماده ۲۳ آئین نامه سازمان تعزیرات حکومتی، ظرف یک ماه از تاریخ ابلاغ رای قطعی تعیین شده بود که در مورخ ۱۴۰۱/۱/۱۶ طی رای شماره ۷۰ صادره از هیات عمومی دیوان عدالت اداری تبصره ماده ۳ ابطال گردید. بنابراین اعتراض به رای قطعی طبق تبصره ماده ۲۳ محدودیت زمانی ندارد.

• اعتراض به رای تعزیرات در دیوان عدالت اداری

طبق رای وحدت رویه شماره ۲۵۲ مورخ ۱۳۸۰/۸/۱۳ هیات عمومی دیوان عدالت اداری، آراء قطعی صادره از شعب تعزیرات حکومتی قابل اعتراض در دیوان عدالت اداری بود. اما در مصوبه سران قوا که در مورخ ۱۴۰۱/۲/۱۷ صادر شد به صراحت اعلام گردید آراء قطعی که قبلا قابل اعتراض در دیوان عدالت اداری بود دیگر امکان اعتراض در دیوان عدالت اداری نسبت به آنها وجود ندارد.

نکات کلیدی برای موفقیت در اعتراض به رای تعزیرات حکومتی

اعتراض به رای تعزیرات حکومتی ممکن است چالش‌برانگیز باشد، اما با رعایت نکات کلیدی زیر می‌توانید شانس موفقیت خود را افزایش دهید:

• مطالعه دقیق رای و دلایل آن

قبل از هر اقدامی، باید رای صادره و دلایل آن را به دقت مطالعه کنید تا به طور کامل با استدلال‌ها و مستندات ارائه شده آشنا شوید.

• مشاوره با وکیل متخصص

مشاوره با  وکیل تعزیرات که تجربه کافی در امور تعزیرات دارد، می‌تواند به شما در تهیه دادخواست و ارائه مستندات کمک کند.

• جمع‌آوری مدارک و شواهد مستند

برای تقویت پرونده اعتراض خود، تمامی مدارک و شواهدی که از ادعای شما پشتیبانی می‌کند را به دقت جمع‌آوری و سازماندهی کنید.

• تهیه و تنظیم لایحه اعتراض دقیق و مستدل

نمونه لایحه اعتراض به رای تعزیرات حکومتی باید به طور واضح و منطقی تنظیم شود و دلایل قانونی و مستند برای اعتراض به رای را به خوبی بیان کند.

• رعایت مهلت‌های قانونی اعتراض به رای تعزیرات

اطمینان حاصل کنید که لایحه اعتراض به رای تعزیرات در مهلت قانونی مشخص شده ثبت می‌شود تا از رد شدن آن به دلیل تاخیر جلوگیری شود.

• پیگیری مداوم پرونده در شعب تجدیدنظر

پیگیری مداوم و به ‌روز نگه داشتن اطلاعات خود درباره وضعیت پرونده می‌تواند به شما در اتخاذ تصمیمات بهتر و به موقع کمک کند.

اعتراض به رای تعزیرات به دلیل تخصصی بودن موضوع و قوانین و مقررات و آیین نامه های مربوط به سازمان تعزیرات حکومتی نیازمند داشتن وکیل متخصص تعزیرات حکومتی می باشد. دفتر حقوقی بین المللی دادپویان حامی با بیش از ۲۰ سال سابقه فعالیت در حوزه تعزیرات و با بهره گیری از وکلای متخصص در زمینه دعاوی اعتراض به رای تعزیرات آماده ارائه خدمات تخصصی خویش در حوزه تعزیرات حکومتی، اعتراض به رای تعزیرات حکومتی، تهیه و تنظیم لایحه در پرونده های تعزیراتی و مشاوره حقوقی تخصصی می باشد. جهت بهره مندی از این خدمات می توانید با موسسه دادپویان حامی تماس حاصل فرمائید.