دعوای درخواست صدور حکم تولیت ،از جانب مدعی تولیت برای اثبات تولیت خود ،مطرح میگردد. در این مواقع لازم است که خواهان جهت اثبات تولیت خود دلایلی را ارائه دهد. در این مقاله سعی بر این است تا ضمن تعریف تولیت و متولی ، توضیحات مختصری در باب شرایط متولی، عدم تعیین متولی، تولیت اشتراکی، مطرح و سپس زوایای درخواست صدور حکم تولیت را مورد بررسی قرار دهیم.با ما همراه باشید…
تولیت به چه معناست؟
تولیت وقف، به معنای تصدی مال موقوفه از طرف کسی ،به تعیین واقف یا حکم است.
متولی به چه کسی گفته میشود و چه شرایطی را بایستی دارا باشد؟
متولی شخصی است که عهده دار اداره امور موقوفه می گردد.نصب متولی توسط واقف یا حاکم صوزت می گیرد، البته لازم به ذکر است که طبق قانون شخصی که به عنوان متولی انتخاب می شود باید دارای شرایطی باشد.این شرایط عبارتند از :
- فقها اتفاق نظر دارند که متولی باید عاقل ، بالغ ، رشید و امین باشد.
- درخصوص شرط عدالت میان فقها اختلاف نظر می باشد.برخی با بررسی نظر فقها گفته اند اگر واقف خود را متولی قرار دهد اجماع برآن است که عدالت در وی شرط نیست.همچنین اگر واقف عدالت را برای متولی شرط کند باید به شرط وی عمل شود.اما در موردی که واقف تولیت را برای دیگری قرار می دهد و متن وقف نامه نیز تصریحی درخصوص عدالت متولی ندارد.موضوع محل اختلاف است.اما نظر اکثریت بر این است که عدالت لازم نیست.
- وصف امانت وکفایت(قابلیت و شایستگی) را بایستی دارا باشد.
- متولی می تواند شخص حقیقی یا حقوقی باشد.
- مسلمان بودن متولی شرط نیست. اما برخی معتقدند در موردی که موقوف علیهم مسلمان باشند،متولی باید مسلمان باشد.
- ورشکسته ،معسر و مفلس بودن اهمیتی ندارد و این افراد می توانند متولی موقوفه قرار گیرند.
عدم تعیین متولی
هرچند تعیین متولی یکی از ارکانی است که در عقد وقف لازم به نظر می رسد ،اما عدم تعیین متولی خدشه ای به اعتبار وقف وارد نمی سازد.
تولیت اشتراکی
طبق ماده ۷۷ قانون مدنی هرگاه واقف برای دو نفر یا بیشتر به نحو اجتماع تولیت قرارداده باشد ، تولیت اشتراکی تلقی می شود.
درخواست صدور حکم تولیت
متولی منصوص در وقف نامه نیازی به مراجعه به مراجع قضایی و یا اداره تحقیق جهت اخذ حکم تولیت ندارد.اما متولیان بعدی بایستی جهت احراز واجد الشرایط بودن امر تولیت و انتساب او به متولی منصوص در وقف نامه، به مراجع ذی صلاح مراجعه نمایند.و صرف تصدی موقوفه یا متصرف بودن در آن کافی برای صدور حکم تولیت مدعی نیست.
مرجع صالح جهت صدور حکم تولیت
متقاضی تولیت طبق بند ۱ شق الف ماده ۶ آئین نامه کیفیت تحقیق در شعب تحقیق سازمان اوقاف و امور خیریه می تواند جهت اخذ حکم تولیت به شعب حقوقی اداره تحقیق مراجعه نماید .آرائی که از شعب حقوقی اداره تحقیق درخصوص حکم تولیت صادر می شود قابل اعتراض درمحاکم عمومی دادگستری است.
همچنین متقاضی تولیت می تواند برای اثبات تولیت خود، مستقیما به محاکم دادگستری مراجعه نماید.و اختیارات شعب تحقیق سالب صلاحیت محاکم عمومی نمی باشد.
طرفین دعوی درخواست صدور حکم تولیت
خواهان دعوای صدور حکم بر تولیت، متقاضی تولیت می باشد.خوانده دعوی تمامی افراد مدعی تولیت ،هستند و نیازی به اینکه اداره اوقاف هم خوانده باشد وجود ندارد.
چنانچه درخصوص مالکیت و وقفیت ملک اختلاف وجود داشته باشد ،رسیدگی به خواسته صدور حکم تولیت امکان پذیر نمی باشد.تا زمانی که درخصوص اختلاف در وقفیت ملک رسیدگی و نسبت به ابطال سند مالکیت حکم مقتضی صادر شود.
در دعوای درخواست صدور حکم تولیت ،خواهان می بایست دلیلی جهت اثبات تولیت خود ارائه نماید. چراکه اصل بر عدم تولیت است مگر آنکه تولیت اثبات گردد.در غیر اینصورت حکم بر بطلان دعوی خواهان صادر می گردد.اما در صورتی که پس از بررسی مدارک و مستندات تولیت خواهان محرز گردید حکم تولیت صادر می شود.حکم صادره قابل تجدیدنظرخواهی می باشد.اما با توجه به بند الف ماده ۳۶۸ قانون آیین دادرسی مدنی، احکام راجع به تولیت از زمره احکام قابل فرجام خواهی قلمداد نشده است.
اگرچه سعی بر این بود تا اهم مطالب در باب دعوای درخواست صدور حکم تولیت را برایتان به زبانی ساده شرح دهیم اما چنانچه سوالی به ذهنتان متبادر شده است که پاسخ آن را در مقاله مزبور نیافتید گروه وکلای موسسه دادپویان حامی،با کادر متخصص خود در پاسخ گویی به سوالات شما عزیزان اعلام آمادگی مینماید.هم اکنون تماس بگیرید…
11 پاسخ
سلام وقت بخیر در تولیت یک وقفنامه اداره تحقیق به یکی از طرفین سقوط دعوا صادر کرده است آن طرف میتواند خواسته خودرا در محاکم دادگستری مطرح کند.آیا رای شعبه تحقیق در خصوص سقوط دعوا نافذاست در محاکم دادگستری یا نه؟
با سلام. طبق قانون کلیه آراء صادره از شعب تحقیق اداره اوقاف قابل اعتراض در محاکم دادگستری است. برای پاسخ به سوال شما باید دید قرار سقوط دعوا به چه علتی صادر شده است.برای دریافت پاسخ دقیق می توانید با دفتر تماس حاصل فرمائید.
با سلام آرامگاه پدر بزرگ ما زیارتگاه مردم است متاسفانه حدود بیست سال پیش دختر عموی ما بدون اطلاع تمام وراث تولیت مقبره و موقوفه را از مراجع قضایی دریافت کرده و عملا بقیه فرزندان و نوه ها دخل و تصرفی در آرامگاه و موقوفه نمیتوانند داشته باشند.هیچ مدرک و سندی هم دست ما نیست .آیا امکان طرح دعوی علیه تولیت مقبره وجود دارد؟
بستگی به نوع دعوایی دارد که علیه متولی میخواهید مطرح کنید