رهن و وثیقه ملک وقفی
رهن و وثیقه ملک وقفی ،با توجه به تعریف املاک وقفی سوالات بی شماری را به ذهن متبادر مینماید.از جمله اینکه
- از آنجایی که املاک وقفی قابل نقل و انتقال نیستند،چگونه ممکن است که مورد رهن و وثیقه قرار بگیرند؟
- و چنانچه چنین امری رخ دهد،آیا میتوان اقامه دعوا نمود؟
در این مقاله ضمن تعریف عقد وقف و رهن به سوالات مزبور نیز پاسخ داده میشود. با ما همراه باشید….
عقد وقف در قانون مدنی چگونه عقدی میباشد؟
طبق ماده ۵۵ قانون مدنی :
” وقف عبارت است از اینکه مال حبس و منافع آن تسبیل شود.”
منظور از حبس نمودن به این معناست که عین مال ،پس از وقف، از دارایی مالک خارج میشود و از نقل و انتقال وتلف مصون میماند.و همینطور منظور از تسبیل منافع ،بدین معناست که منافع به مصارف خیریه و در راه خدا صرف میشود.البته اختصاص دادن منفعت مال موقوفه به مصارف خیر و در راه خدا، شرط صحت عقد وقف نمیباشد. و واقف مجاز است که عین مال خویش را برای فرزندان یا دوستان نیز وقف نماید.
اما نکته ای که بایستی بدان توجه داشت این است که حبس عین در وقف باید دائمی باشد. از این رو تعیین زمان برای وقف ممنوع میباشد.
این نکته را نیز مد نظر داشته باشید که مال وقفی بایستی عین باشد و وقف نمودن دین و منفعت باطل است.
همچنین ماده ۵۸ قانون مدنی چنین بیان مینماید:
“فقط وقف مالی جایز است که با بقای عین بتوان از آن منتفع شد،اعم از اینکه منقول باشد یا غیر منقول،مشاع باشد یا مفروز.”
عقد رهن در قانون مدنی،به چگونه عقدی گفته میشود؟
طبق ماده ۷۷۱ قانون مدنی،رهن عقدی است که به موجب آن مدیون مالی را برای وثیقه به داین میدهد.رهن یکی از عقود معین میباشد،که باید علاوه بر شرایط اساسی صحت معامله مذکور در ماده۱۹۰،شرایط دیگری را نیزحائز باشد.از جمله این شرایط قبض مال مرهون به وسیله مرتهن میباشد.همچنین مورد رهن باید مالیت داشته و متضمن منفعت عقلایی ومشروع بوده و قابل نقل و انتقال باشد.
منظور از رهن،وثیقه قراردادن مال ، نزد مرتهن است.تا هرگاه راهن دین خود را نپردازد، مرتهن بتواند از ثمن فروش آن استیفای طلب خود را بنماید.و چنانکه مورد رهن قابلیت نقل و انتقال نداشته باشد،مقصود رهن حاصل نمیگردد.
آیا می توان ملک وقفی را در رهن قرار داد؟
با تعاریف عقد وقف و رهن آشنا شدید و حال با توجه به تعارف مزبور این نتیجه حاصل میگردد که مال وقفی قابل انتقال نمیباشد. و از آن طرف شالوده اصلی عقد رهن این است که چنانچه رهن دهنده نتواند دین خود را بپردازد،راهن بتواند با فروش مال مرهونه به حق خود دسترسی پیدا نماید. و حق خود را بازستاند.
لذا این نتیجه حاصل میگردد که….
اصولا نباید موقوفه(مال وقفی) از وضعیت وقفی خود خارج شود،بدین جهت رهن ملک وقفی جایز نمیباشد.زیرا ممکن است در اثر عدم پرداخت دین منجر به فروش ملک مورد رهن گردد.و آن مخالف با حبس عین مال است.و چیزی را میتوان رهن گذارد که قابلیت نقل و انتقال را داشته باشد.
اعلام بطلان عقد رهن ملک وقفی
اداره اوقاف به لحاظ وظایفی که در حفظ موقوفات دارد،می تواند بطلان عقد رهن را مطرح نماید.و در این موضوع تفاوتی میان موقوفه عام و خاص وجود ندارد.خواهان دعوای اعلام بطلان عقد رهن به جهت وقفی بودن ملک متولی یا اداره اوقاف میباشد.افراد مزبور بایستی دادخواست ارائه دهند.
خوانده، دردعوای بطلان عقد رهن هم راهن و هم مرتهن هردو می باشند. و دادگاه صالحی که به موضوع رسیدگی مینماید،دادگاه محل وقوع ملک وقفی میباشد.
خواهان چه اسناد و مدارکی را بایستی به دادخواست ضمیمه نماید؟
اسناد و مدارکی که باید ضمیمه دادخواست شود عبارتست از :
- وقف نامه
- سند رهنی
- اجاره نامه
- وکالتنامه،درصورتیکه دادخواست از طرف وکیل ارائه شود.
نحوه رسیدگی دادگاه به دعوای بطلان عقد رهن ملک وقفی
دادگاه پس ازاینکه اسناد و مدارک را بررسی نمود.وارد مرحله رسیدگی به دعوا میگردد و در نهایت حکم مقتضی را صادر می نماید.درصورتیکه وقفی بودن ملک محرز گردد رای بر ابطال سند رهنی میدهد.رای صادره ۲۰ روز پس از ابلاغ، قابل تجدیدنظرخواهی میباشد.
دعوای اعلام بطلان سند رهنی به جهت وقفی بودن مورد رهن از جمله دعاوی تخصصی می باشد.لذا داشتن وکیل متخصص در دعاوی وقفی میتواند در رسیدن به نتیجه مطلوب بسیار موثر باشد.
وکیل دعاوی وقفی باید علاوه بر تسلط بر قانون مدنی،اشراف کامل به قوانین خاص در امور وقف نیز داشته باشد .به همین جهت دادخواستی که وی تنظیم مینماید، میبایست بسیار دقیق بوده و به تمامی قوانین و مقررات وقفی استناد شده باشد.
دفتر حقوقی بین المللی دادپویان حامی در حوزه دعاوی وقفی متشکل از وکلای متبحر و با تجربه میباشد.وتاکنون توانسته کلیه پرونده های مربوط به دعاوی وقفی را با موفقیت به سرانجام برساند. از این رو علاوه بر وکالت دعاوی وقفی،مشاوره حقوقی در زمینه وقف و دعاوی وقفی نیز از جمله خدمات حقوقی تخصصی موسسه میباشد.جهت بهره مندی از خدمات حقوقی تخصصی موسسه در حوزه دعاوی وقفی با ما در تماس باشید….
آیا این نوشته برایتان مفید بود؟
