ممکن است سازنده به علل مختلفی موفق به اجرای تعهد خود که به موجب قرارداد مشارکت در ساخت بر عهده او قرار گرفته، نشود. مسلما عدم ایفاء تعهدات از سوی سازنده موجب ورود ضرر و زیان به مالک خواهد بود و او می تواند تحت شرایط و ضوابط مقرر قانونی و قراردادی، مطالبه خسارت نماید.

مطالبه خسارت در قرارداد مشارکت در ساخت

شرایط مطالبه خسارت در قرارداد مشارکت در ساخت

به طور کلی در صورت احراز شرایط ذیل، دادگاه حکم به پرداخت خسارت توسط سازنده صادر می نماید:

• سازنده از اجرای تعهدات خود امتناع نماید،
• امکان الزام سازنده به اجرای قرارداد وجود نداشته و انجام تعهد توسط شخص دیگر نیز ممکن نباشد،
• برای انجام تعهد مدتی معین شده باشد و این مدت منقضی شده باشد. مدت قرارداد مشارکت در ساخت عموما ضمن قرارداد و توسط طرفین مشخص می شود اما در صورتی که برای انجام تعهد، مدت خاصی مقرر نشده باشد، متعهد له زمانی می تواند مطالبه خسارت نماید که اثبات کند تعیین زمان اجرای تعهد در اختیار او بوده و اجرای آن را نیز مطالبه کرده است،
• طرفین در قرارداد به لزوم جبران خسارت تصریح کرده باشند یا این که لزوم جبران خسارت به موجب قانون یا عرف مسلم باشد. هر چند که جبران خسارت وارده به مالک در اثر عدم اجرای قرارداد توسط سازنده عرفا مسلم است اما بهتر است طرفین در قرارداد مشارکت در ساخت، لزوم جبران خسارت را مورد تصریح قرار دهند،
• فورس ماژور (قوه قاهره) مانع اجرای قرارداد نشده باشد. فورس ماژور (قوه قاهره) یکی از اسباب انفساخ قرارداد مشارکت در ساخت یا فسخ آن است و در صورت تحقق این امر، عدم اجرای قرارداد را نمی توان به سازنده منتسب کرد و مطالبه خسارت در این موارد منتفی است.

روش های جبران خسارت در قرارداد مشارکت در ساخت

مالک و سازنده می توانند با توافق یکدیگر، روش جبران خسارات ناشی از عدم اجرا یا تاخیر در اجرای قرارداد مشارکت در ساخت را تعیین نمایند. تعیین وجه التزام به صورت روزانه یا مقطوع، اجرای تعهد به هزینه متعهد و اعطای حق فسخ قرارداد مشارکت در ساخت از طرق رایج جبران خسارات در قرارداد مشارکت در ساخت است.

مطالبه خسارت روزانه

یکی از روش های مرسوم در تعیین نحوه جبران خسارت، پیش بینی خسارت به صورت روزانه است. طرفین در این حالت توافق می کنند سازنده بابت هر روز تاخیر در انجام قرارداد مبلغی را به مالک بپردازد. بهتر است طرفین ضمن قرارداد متذکر شوند که پرداخت خسارت روزانه جایگزین اجرای اصل تعهد نیست و تعهد سازنده نسبت به اجرای قرارداد به قوت خود باقی است و سازنده تا زمان اجرای کامل پروژه ملزم به پرداخت خسارت روزانه خواهد بود.

مطالبه وجه التزام قراردادی در قرارداد مشارکت در ساخت

طرفین می توانند مبلغ مقطوعی را ضمن قرارداد مشارکت در ساخت به عنوان خسارت تاخیر یا عدم انجام تعهد مقرر نمایند. طبق توافقات مالک و سازنده این مبلغ می تواند جایگزین اصل تعهد باشد یا نباشد.

انجام موضوع تعهد به خرج سازنده

ممکن است در قرارداد شرط شود در صورتی که سازنده پروژه ساخت را به اتمام نرساند، مالک می تواند شخصا در مورد تعهد اقدام نماید و کلیه هزینه ها بر عهده سازنده خواهد بود.

فسخ قرارداد مشارکت در ساخت

طرفین می توانند ضمن قرارداد مشارکت در ساخت، تخلف سازنده از اجرای تعهدات را موجب حق فسخ برای مالک بدانند.

مطالبه خسارت به جهت تاخیر مالک و سازنده در انجام تعهدات

قرارداد مشارکت در ساخت موجد تعهداتی برای مالک و سازنده خواهد بود و هر یک از طرفین می تواند ضمن اقامه دعوا جهت الزام طرف مقابل به ایفاء تعهدات، خسارات وارده را نیز مطالبه نمایند. از جمله این موارد می توان به الزام سازنده به اخذ پایان کار و صورت مجلس تفکیکی و مطالبه خسارت ناشی از تاخیر در این موارد اشاره کرد.

مالک نیز ممکن است با تاخیر در انجام تعهدات خود موجبات ورود خسارت به سازنده را فراهم آورد؛ مثلا در صورت تاخیر مالک در تسلیم زمین، سازنده می تواند ضمن دادخواست الزام مالک به تخلیه و تحویل ملک موضوع مشارکت ، ضرر و زیان وارده را نیز مطالبه نماید.

اشتراک گذاری: