جرم سرقت و مداخله در اموال مسروقه

[us_post_title tag=”h1″ link=”post” css=”%7B%22default%22%3A%7B%22color%22%3A%22%23f24822%22%7D%7D”]

سرقت در ادبیات حقوقی، به معنی ربودن مالی است که متعلق به  غیر و یا دیگری باشد. با توجه به این تعریف، ارکان اساسی جرم سرقت عبارتند از: ربایش، مالیت داشتن شیء ربوده شده و تعلق به غیر است.

جرم سرقت در قانون مجازات اسلامی

یکی از مهمترین جرائمی که علیه اموال و مالکیت اشخاص مطرح می شود، سرقت است. قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲ در ماده ۲۶۷ در تعریف جرم سرقت، مقرر می دارد: سرقت عبارت از ربودن مال متعلق به غیر است. موضوع سرقت چیزی است که عمل ربودن نسبت به آن انجام می شود و حقوقی به آن تعلق گرفته که مورد حمایت قانون است.

سه عنصر اصلی  جرم سرقت

برای تحقق جرم سرقت سه عنصر اصلی ضرورت دارد:

عنصر مادی: در جرم سرقت عنصر مادی به شکل ربودن به معنای جابه جا کردن و برداشتن و استیلاء برآن مال و همچنین مخفی بودن عمل ربایش می باشد، فلذا لازمه جرم سرقت این است که سارق بدون رضایت مالک یا متصرف به طور علنی و یا مخفیانه مبادرت به بردن مال دیگری بنماید.

عنصر معنوی: همان قصد ارتکاب جرم است که علاوه بر سوء نیت عام، قصد تملک بعنوان سوء نیت خاص لازم و ضروری است. برای تحقق جرم سرقت وجود قصد مجرمانه و علم سارق بر مال غیر بودن مال مسروقه حائز اهمیت است بنابراین جرم سرقت یک جرم عمومی است که همواره با سوء نیت محقق می شود.

عنصر قانونی: همان اصل قانونی بودن جرم و مجازاتهاست و آن اینکه باید قانونگذار موضوعی را جرم بداند تا بتوان مرتکب را مجازات کرد و با نبودن عنصر قانونی نمی توان مرتکب فعل را مجازات نمود. بنابراین قانون مجازات اسلامی مهمترین عنصر قانونی جرم سرقت است که تفسیر مجازات هرنوع سرقت را جداگانه بیان داشته که در این مطالب به دلیل محدودیت جایی برای توضیح نیست.

انواع جرم سرقت یا دزدی

همانطورکه دیدیم، در قانون مجازات اسلامی کشورمان، دو نوع سرقت در نظر گرفته شده اســـــت؛ براساس میزان مجازات، جرم سرقت به دو نوع سرقت تعزیری و سرقت حدی تقسیم می‌شود. سرقت تعزیری نوعی از سرقت است که شرایط حدی بر آن مترتب نیست.

  • مجازات سرقت تعزیری

سرقت تعزیری به سه دسته تقسیم می شود:

الف- سرقت ساده

عنصر قانونی سرقت ساده، ماده ۶۶۱ قانون مجازات اسلامی می باشد. سرقتی است که دارای ارکان و شرایط عمومی است و هیچیک از شرایط سرقت حدی یا سرقت مشدد را ندارد. البته اگر میزان مجازات را مبنای ساده و مشدد بودن سرقت قرار دهیم، سرقت موضوع ماده ۶۶۵ قانون مجازات اسلامی که کمترین را دارد سرقت ساده خواهد بود.

ب- سرقت مخل نظم

ماده ۲۷۶ قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲ سرقت مخل نظم را که نوعی سرقت تعزیری می باشد. سرقتی که فاقد شرایط اجرای حد می باشد و موجب اخلال در نظم با خوف شده را بیم تجری مرتکب یا دیگران باشد، اگرچه شاکی نداشته یا گذشت نموده باشد، موجب حبس تعزیری از یک تا پنج سال خواهد بود.

ج- سرقت مشدد

منظورمان از سرقت مشدد، هرگونه سرقتی است که مقرون به یک یا چند عامل از عوامل تشدید مجازات بوده و مجازات آن شدیدتر از مجازات سرقت ساده باشد و شرایطی را نیز داشته باشد که در قانون پیش بینی کرده است. این شرایط، حصری می باشد و نمی توان عامل دیگری غیر از عوامل پیش بینی شده در قانون را عامل تشدید مجازات قرارداد، عوامل تشدید مجازات که در مواد ۶۵۱ تا ۶۶۰ قانون مجازات اسلامی بیان شده اند که عبارتند از سرقت در شب، تعدد سارقان، سرقت مسلحانه، بالا رفتن از دیوار، شکستن حرز، استفاده از عنوان با لباس مستخدم دولت، مامور دولتی قلمداد کردن، بکاربردن کلید ساختگی، سرقت از محل مسکونی، سرقت همراه با آزار یا تهدید، سرقت از محل های عمومی، مستخدم، شاگرد و کارگر بودن سارق، سرقت به اقتضای شغل، کیف زنی یا جیب بری و امثال آن، سرقت در مناطق بحرانی، سرقت آب، برق و گاز و تلفن

  • سرقت حدی

سرقت حدی به دو نوع تقسیم می شود:

سرقت با شرایط خاص

سرقت حدی، شرایطی دارد که برای اینکه سرقت، حدی تلقی شود، باید تمامی آنها محقق شود؛

  • اول اینکه سرقت باید بطور مخفیانه انجام گیرد: سرقت مستوجب مجازات حد باید به نحوی ارتکاب یابد که صاحب مال متوجه ارتکاب عمل ربودن مال خود نشود، بنابراین سرقتی که با علم و اطلاع صاحب مال صورت گیرد، مستوجب مجازات حد نخواهد بود. حد ملاک مخفی بودن حد عرفی می باشد.
  • دوم اینکه خارج کردن مال از حرز همراه با هتک حرز شرط دیگر سرقت مستوجب این است که مال به وسیله سارق یا با همکاری دیگری، از حرز خارج شود، چون حرز محل مناسب برای نگهداری مال است ویژگی اصلیش آن است که بدون هتک و از بین بردن آن نمی توان به مال موجود در حرز دست یافت.
  • سوم اینکه سرقت در سال قحطی انجام نگیرد سرقت در صورتی مستوجب حد است که در سال قحطی صورت نگرفته باشد. منظور از قحطی فقدان ارزاق عمومی در سال ارتکاب جرم سرقت است. اگر فرد محتاجی به خاطر تأمین معاش خود یا خانواده خود مرتکب سرقت گردد مستلزم حد سرقت نیست.

راهزنی 

راهزنی از انواع سرقت مستوجب حد است که مجازات آن مجازات جرم محاربه می باشد. ماده ۲۸۱ قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲ مقرر می دارد: راهزنان، سارقان و قاچاقچیانی که دست به سلاح ببرند و موجب سلب امنیت و آسایش مردم و راه ها شوند محاربند. پس می توان گفت که راهزنی عبارت است از: گرفتن اموال مسافرین و عابرین در طرق و شوارع ضمن غافلگیری و تهاجم مسلحانه به آنها.

آیا این نوشته برایتان مفید بود؟

‫10 نظر

  • قریفی

    یک سیم کارت با گوشی ۲سال پیش از من دزدیده شد و چون گوشی و سیم کارت به اسم من نبودن به صاحبش گفتم که سیم کارت رو قطع ارتباط کنه ولی صاحب سیم کارت دیر اقدام کرد الان بعد از ۲ سال شکایت ومده و صاحب سیم کارت هم گفته سیم کارت دست من بوده با سیم کارت معامله کردن و از پول تقلبی استفاده کردن الان من چطور ثابت کنم که بی‌گناهم؟

    تیر ۲۰, ۱۴۰۲ در ۱۸:۲۴
    • دادپویان حامی

      بهتره عدم نقش خود در این مراودات و مالکیت و استفاده از سیم کارت اثبات کنید.

      تیر ۲۱, ۱۴۰۲ در ۱۵:۳۰
  • نعمت اللهی

    اگر شخصی به دلیل فقر و نیاز اقدام به دزدین هالوژن‌های یک ساختمان اداری میکند. حمکش چیست؟ ماده‌‌ای که برای حکم او در نظر گرفته شده کدام است؟

    تیر ۲۰, ۱۴۰۲ در ۱۸:۲۳
    • دادپویان حامی

      عمل انجام شده سرقت است و بستگی دارد که شاکی داشته یا نداشته باشه و اینکه بالای ۲۰ میلیون یا کمتر باشه فرق دارد.

      تیر ۲۱, ۱۴۰۲ در ۱۵:۳۰
  • نصیری

    دوتا از داداشام که جرثقیل دارن دیشب همسایمون بهشون گفت که یه تانکر داره سمت گلبهار بیاره مشهد. برادرم ازش کاغذ گرفته و امضا واثر انگشت. پاسگاه ساغرون دیشب گرفته اینارو خودهمسایمون هم باهاشون بوده که تانکر دزدی از کار در رفته دوتا داداشامو خیلی زدن که میگفتن بگین که ما کار همیشه مون هست یا چندتای دیگه هم دزدی کردیم خود طرف هم میگفته که اینا بیگناه هستن و فقط راننده هستن ولی پاسگاه گوش نمیکرده و کتک میزده اینارو که قبول کنن فقط. بابام رفته پاسگاه که ببینه میتونه کاری براشون انجام بده اونم گرفتن بازداشت کردن به جرم مالخر. دوساعت بعد آزادش کردن. ما الان میتونیم از پاسگاه شاکی بشیم. ممنون میشم کمک کنید و راهنمایی کنید.

    تیر ۲۰, ۱۴۰۲ در ۱۸:۰۸
    • دادپویان حامی

      در صورت ارتکاب اعمال خلاف قانون و مقررات علاوه بر گزارش به ارشد یگان مربوطه از طریق دادگاه عمومی و دادسرای نظامی میتوان موضوع رو پیگیری نمایید.

      تیر ۲۱, ۱۴۰۲ در ۱۵:۳۵
  • محمدی

    سوال. سلام. سوالی داشتم ممنون میشم جواب بدید. من به عنوان خریدار مال سرقتی بدون آگاهی از مسروقه بودن، مالی را خریداری نمودم و پس از اطلاع از این امر، دادخواست مطالبه طلب به دادگاه دادم. آیا این دعوای من پذیرفته و شنیده می شود یا باید دادخواست دیگری بدهم؟

    مرداد ۸, ۱۴۰۱ در ۱۲:۴۵
    • دادپویان حامی

      با سلام. چنانچه پرونده کیفری تشکیل شده باشد پاسخ بدین شرح است:
      نظر به اینکه مبیع متعلق به غیر است؛ بنابراین عقد بیع باطل است و شما به عنوان خریدار باید دادخواست ابطال معامله و استرداد ثمن به دادگاه حقوقی بدهید.

      مرداد ۸, ۱۴۰۱ در ۱۳:۴۳
  • محمد

    با سلام
    مالی را خریده ام که اکنون متوجه شده ام مسروقه می باشد و اکنون چه دادخواستی می توانم تنظیم نمایم ؟

    آذر ۱۵, ۱۴۰۰ در ۱۶:۳۳
    • مدیریت

      می توانید دادخواست ابطال بیع و استردادثمن را به دادگاه ارائه دهید .

      آذر ۱۶, ۱۴۰۰ در ۱۳:۱۰

    دیدگاهتان را بنویسید

    نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

    3 × دو =