مرور زمان در تعزیرات حکومتی به صورتی خاص بیان شده است.قانون گذار در ماده ۴۹ قانون تعزیرات حکومتی در این باره چنین آورده است:
̎ در مواردی که در این قانون مراتب متعدد برای مجازات تعیین شده است .چنانچه تکرار جرم با فاصله بیش از ۲ سال از تاریخ قطعیت اولین حکم صورت گیرد.مرتبه اول تلقی می شود.̎.

قبل از ورود به بحث لازم است با مفهوم مرور زمان آشنا شوید،تا بتوان تشخیص داد که این نوع از مرور زمان در کدام دسته از مرور زمان ها جای می گیرد.

مرور زمان در قانون مجازات اسلامی

مرور زمان در قانون مجازات اسلامی در ۳ دسته تقسیم بندی شده است که هر کدام به فراخور موضوع مورد بحث می تواند مورد استفاده قرار گیرد.

۱)مرور زمان تعقیب

مرور زمان تعقیب ، بدین معناست که متهم از زمانی که تحت تعقیب قرار می گیرد تا مدت زمانی خاص تعقیب وی به نتیجه نرسد، در این مواقع قانون گذار چنین مقرر داشته است که چنانچه در مواعد مذکور نتیجه حاصل نشود، تعقیب متهم مشمول مرور زمان می گردد و از تعقیب متهم صرف نظر می شود.
قانون گذار به صراحت این موضوع را در جرائم تعزیری پیش بینی نموده است و با توجه به درجه بندی مجازات ها نیز مرور زمان متفاوت می باشد.این امر در ماده ۱۰۵ قانون مجازات اسلامی به طور کامل شرح داده شده است.در این ماده بیان شده است که برای هرکدام از درجات مجازات ها، مدت مرور زمان تعقیب به چه میزان باشد.
برای مثال در جرائم تعزیری درجه ۱ تا ۳ پس از انقضای ۱۵ سال اگر تعقیب متهم به نتیجه ای نرسد از تعقیب متهم صرف نظر می شود.

۲)مرور زمان شکایت

یکی دیگر از دسته بندی های مرور زمان،مروز زمان شکایت می باشد.
مرور زمان شکایت در ماده ۱۰۶ قانون مجازات اسلامی  بیان گردیده است.این مورد زمانی رخ می دهد که اقدام تعقیبی صورت گرفته باشد.
مرور زمان شکایت ، چنین مقرر می دارد که چنانچه در جرائم تعزیری قابل گذشت متضرر از جرم تا یک سال از زمان اطلاع از وقوع جرم شکایت خود را مطرح ننماید،حق شکایت کیفری از او سلب می شود.
در این مورد، دو نکته مهم نهفته است.

• اول اینکه مرور زمان شکایت مختص جرائم تعزیری است
• دوم اینکه مرور زمان شکایت بایستی در جرائم قابل گذشت باشد.

فلذا چنانچه جرم غیر قابل گذشتی باشد با گذشت یک سال ، حق شکایت کیفری ساقط نمی شود، مگر اینکه به طرق دیگر مرور زمان شامل حال متهم گردد.
البته استثنایی که قانون گذار در مرور زمان شکایت برای متضرر در نظر گرفته است این است که :

در صورتی که عذر موجهی برای عدم شکایت در ظرف ۱ سال داشته باشد از او پذیرفته می شود.

۳)مرور زمان مجازات

این نوع از مرور زمان ، آخرین مرحله ای است که قانون گذار برای مرور زمان در نظر گرفته است.این مرحله ، مربوط به موردی است که متهم تعقیب شده است ، شکایت صورت گرفته است.و حکم قطعی نیز صادر شده است و تنها اجرای مجازات متهم مانده است.در این مواقع چنانچه از تاریخ قطعیت حکم ، مجازات مقرر شده برای متهم اجرا نشود.مشمول مرور زمان می گردد.
این نوع از مرور زمان نیز با توجه به درجه بندی های مجازات در نظر گرفته می شود. برای مثال در مجازات های تعزیری درجه ۱ تا ۳ با انقضای ۲۰ سال مشمول مرور زمان می گردد.و چنانچه بعد از گذشت ۲۰ سال در این نوع از مجازات های تعزیری به متهم دسترسی حاصل گردد ،دیگر تاثیری ندارد و متهم بعد از گذشت این مدت دیگر به مجازات مقرر شده محکوم نمی گردد.

مرور زمان در تعزیرات حکومتی

سابقا در ماده ۱۷۳ قانون آئین دادرسی کیفری چنین بیان شده است:
̎ در جرائمی که مجازات قانونی آن از نوع مجازات بازدارنده است با انقضای مواعد مشروحه ذیل تقاضای تعقیب نشده باشد و یا از تاریخ اولین اقدام تعقیبی تا انقضای مواعد مذکور ، به صدور حکم منتهی نشده باشد تعقیب موقوف خواهد شد.̎
در ماده فوق به مجازات بازدارنده اشاره شده است.لازم به ذکر است که در ماده ۱۷ قانون مجازات اسلامی سابق بین جرم و تخلف فرقی قائل نشده است.از این رو مرور زمانی که در ماده ۱۷۳ ق.ا.د.ک سابق بدان اشاره شده است شامل تعزیرات حکومتی نیز می شود.
اما در حال حاضر با توجه به تغییر قانون مجازات اسلامی و قانون آ.د.ک بحث مرور زمان نیز دچار تغییراتی شده است .

نکته قابل توجه اینکه به صراحت در مواد ۱۰۵ تا ۱۰۷ قانون مجازات اسلامی مصوب ۹۲ «جدیدالصدور» عنوان شده است که مرور زمان مختص مجازات تعزیری می باشد فلذا با توجه به قانون مجازات اسلامی در حال حاضر مرور زمان شامل تخلفات نمی گردد.و از آنجائی که تعزیرات حکومتی ، تخلفات را شامل می شود.در حال حاضر مرور زمان شامل آن ها نمی شود.

اشتراک گذاری: