شرایط عزل وکیل

شرایط عزل وکیل

شرایط عزل وکیل

عزل وکیل یکی از موارد مصرحه در قانون می باشد که به موجب آن عقد وکالت از بین می رود. وکالت عقدی است که به موجب آن یکی از طرفین دیگری را برای انجام امری نایب می نماید. با توجه به اینکه عقد وکالت در زمره عقود جایز می باشد هر یک از طرفین می توانند هر زمان نسبت به فسخ عقد اقدام نمایند. بنابراین موکل می تواند در اثنای امر محوله به وکیل، وی را عزل نماید. همچنین برای وکیل نیز حق استعفا از انجام موضوع وکالت پیش بینی شده است.

راه های اسقاط وکالت

در ماده ۶۷۸ قانون مدنی مواردی که موجب از بین رفتن عقد وکالت می شود معین گردیده است. طبق ماده مذکور وکالت به طرق زیر مرتفع می گردد:

  • عزل توسط موکل
  • استعفای وکیل
  • موت یا جنون هر یک از طرفین وکالت
  • سفه
  • از بین رفتن مورد وکالت
  • ورشکستگی موکل
  • انقضای مدت وکالت
  • انحلال شخص حقوقی

در این مقاله در خصوص عزل وکیل و نحوه عزل وکیل توضیح خواهیم داد.

عزل وکیل در قانون مدنی

ماده ۶۷۹ قانون مدنی، بیان می کند که: موکل می تواند هر وقت بخواهد وکیل را عزل کند مگر این که وکالت وکیل و یا عدم عزل در ضمن عقد لازمی شرط شده باشد.

از مفاد این ماده می توان استنباط کرد که موکل حق دارد هر وقت بخواهد وکیلش را عزل کند مگر در دو صورت: اول اینکه در ضمن عقد لازمی قرارداد وکالت آن وکیل منعقد شده باشد. دوم اینکه قرارداد آن وکیل ضمن عقد لازمی منعقد نشده باشد اما در ضمن عقد لازمی شرط شده باشد که موکل حق عزل آن وکیل را نداشته باشد.

عزل وکیل در قانون آئین دادرسی کیفری

مطابق ماده ۳۸۵ قانون آئین دادرسی کیفری، عزل وکیل پس از تشکیل جلسه رسیدگی  پذیرفته نمی شود. محدودیت این ماده مشمول دادگاه های کیفری یک، نظامی یک و دادگاه انقلاب می باشد که با تعدد قاضی رسیدگی صورت می گیرد و متهم یک وکیل داشته باشد. پس این حق، یعنی عزل وکیل دادگستری  در برخی از دعاوی کیفری، محدود شده است.

عزل وکیل در قانون آئین دادرسی مدنی

در ماده ۳۷ قانون آئین دادرسی مدنی صراحتاً ذکر شده است که در صورت عزل وکیل، موکل باید مراتب عزل وکیل را به دو مرجع اطلاع دهد.

  1. دادگاه: یکی از مراجعی که باید مراتب عزل وکیل اطلاع داده شود دادگاه است. در غیر اینصورت هر اقدامی که دادگاه نسبت به وکیل انجام دهد و هر اخطاری که دادگاه برای وکیل ارسال دارد، در حق موکل موثر است. بعد از عزل، دادگاه وکیل مزبور را به عنوان وکیل، به رسمیت نشناخته و اقدامات او را نمی پذیرد.
  2. وکیل: علاوه بر اعلام عزل وکیل به دادگاه، موکل باید به شخص وکیل نیز عزل وی را اعلام نماید. در غیر اینصورت هر عملی که وکیل انجام می دهد، در حق موکل نافذ و موثر است.

لزوم اطلاع به وکیل از عزل

موکل باید مراتب عزل وکیل را به اطلاع او برساند. هم چنین طبق ماده ۶۸۰ قانون مدنی، تمام اموری که وکیل قبل از رسیدن خبر عزل به او در حدود وکالت خود بنماید، نسبت به موکل نافذ است. یعنی به طور مثال فرض کنیم که در تاریخ ۲۰ تیر ماه شخصی به دادگاه مراجعه کرده و وکیل خود را عزل می کند، و ابلاغیه عزل وکیل ، در تاریخ ۲۵ تیر ماه به وکیل ارسال می شود. حال اگر وکیل در تاریخ ۲۲تیر ماه، اقدامی انجام دهد، عمل وی صحیح می باشد، چرا که اقدام وکیل از زمان ابلاغ به وی، صحیح نخواهد بود.

تأخیر و یا تجدید دادرسی پس از عزل وکیل

ماده ۴۰ قانون آیین دادرسی مدنی، بیان می کند که در صورت عزل وکیل، اگر که توضیحی لازم نباشد، دادرسی به تأخیر نمی افتد و روال عادی و سابق خود را طی می کند. اما اگر نیاز به توضیح باشد، دادگاه این امر را در صورت جلسه به اطلاع موکل می رساند که موکل یا شخصاً برای ارائه توضیحات به دادگاه مراجعه کند و یا توسط وکیل جدید در موعد مقرر برای توضیح در دادگاه حاضر شود.

عزل وکیل در مرحله تجدید نظر

نحوه درخواست عزل وکیل

عزل وکیل در مرحله تجدیدنظر

عزل وکیل در مرحله تجدیدنظر نیز امکان پذیر است. بدین صورت که موکل با مراجعه به دفتر خدمات قضایی لایحه عزل وکیل را ارسال می کند. و دفتر شعبه نیز با دریافت لایحه عزل وکیل، از طریق سامانه ثنا به وکیل مزبور، عزل وی را اطلاع می دهد. پس از ارسال عزل به وکیل اقدامات وی در پرونده بی اثر خواهد بود. و هرگونه اخطار و یا ابلاغ باید به موکل یا وکیل جدید وی ارسال گردد.

شرایط عزل وکیل

عزل وکیل دارای شرایط خاصی نمی باشد. طبق ماده ۶۷۹ قانون مدنی، موکل می تواند هر وقت بخواهد وکیل را عزل نماید. مگر اینکه وکالت وکیل و یا عدم عزل در ضمن عقد لازمی شرط شده باشد.

نحوه عزل وکیل

نحوه عزل وکیل دادگستری با وکیل مدنی متفاوت می باشد. در صورتی که شخصی بخواهد وکیل دادگستری را عزل نماید مراحل عزل وکیل، طبق ماده ۳۷ قانون آئین دادرسی مدنی انجام می شود. بدین صورت که موکل باید با مراجعه به دفاتر خدمات قضایی لایحه عزل وکیل را به شعبه دادگاه ارسال نماید. چنانچه موکل به صورت شفاهی در جلسه دادگاه، وکیل خود را عزل نماید، عزل وکیل در صورتجلسه قید و به امضای موکل می رسد. سپس اعلام عزل وکیل از طریق سامانه ثنا به وکیل پرونده اطلاع داده می شود. چنانچه شخصی بخواهد وکیلی که از طریق دفاتر اسناد رسمی جهت انجام امری به ایشان وکالت داده شده را عزل نماید، می بایست عزل از طریق ارسال اظهارنامه به وکیل اطلاع داده شود. علاوه بر این موکل باید به دفتر اسناد رسمی که وکالتنامه را تنظیم نموده مراجعه و عزل وکیل را اعلام نماید. دفتر اسناد رسمی مربوطه عزل وکیل را در حاشیه وکالتنامه درج و به امضای موکل می رساند و مراتب عزل از طریق سامانه ثنا به اطلاع وکیل مدنی خواهد رسید.

آثار عزل وکیل

آثار عزل وکیل از زمان اطلاع خبر عزل به وکیل محقق می شود. تمام اموری که وکیل قبل از رسیدن خبر عزل به او در حدود وکالت خود بنماید، نسبت به موکل نافذ است. بنابراین اقدامات وکیل قبل از رسیدن خبر عزل به انجام شده نافذ بوده و موکل باید آثار حقوقی آن را بپذیرد. اما اقداماتی که بعد از رسیدن خبر عزل توسط وکیل انجام شده باشد غیر نافذ می باشد و چنانچه موکل آنها را تنفیذ نماید صحیح می باشد در غیر اینصورت اقدامات وکیل باطل خواهد بود.

مدارک مورد نیاز برای عزل وکیل

همانگونه که اشاره نمودیم برای عزل وکیل دادگستری می بایست به دفاتر خدمات قضایی مراجعه شود. مدارک مورد نیاز برای عزل وکیل و ارسال لایحه عزل از طریق دفاتر خدمات قضایی، عبارتست از: کارت شناسایی موکل و شماره پرونده شعبه دادگاه.

برای عزل وکیل مدنی باید به دفتر اسناد رسمی تنظیم کننده وکالتنامه مراجعه شود. مدارک مورد نیاز برای برای عزل وکیل مدنی نیز عبارتست از: کارت ملی موکل و شماره وکالتنامه

عزل وکیل و استرداد حق الوکاله

یکی از مسائلی که در خصوص عزل وکیل دادگستری مطرح می شود این است که آیا با عزل وکیل، حق الوکاله پرداختی به ایشان باید مسترد شود؟

در پاسخ باید گفت طبق قرارداد حق الوکاله الکترونیک که قوه قضائیه در اختیار وکلا قرار داده است، چنانچه پس از اقدام وکالتی از سوی وکیل، موکل در هر یک از مراحل رسیدگی وکیل را عزل نماید وکیل استحقاق دریافت تمام حق الوکاله را به طور کامل خواهد داشت.

آیا این نوشته برایتان مفید بود؟

‫28 نظر

  • عظیم بردی زاده

    سلام
    من حدود یکسال هست که دعوای ملکی دارم و وکیل گرفتم و تا حالا هیچ کاری از نطر قانونی انجام نداده
    یعنی هنوز حتی کد رهگیری هم نگرفته واسه دادگاه که پرونده تشکیل بده بره دادگاه شعبه تعیین بشه و در طی این مدت همش دروغ گفته بهم و وکالت دادم بهش الان میخوام عزلش کنم ایا اگر عزلش کنم واسم مشکلی پیش نمیاد ممنون میشم توصیح بدین

    آذر ۳۰, ۱۴۰۲ در ۱۹:۳۵
    • وکیل متخصص

      سلام. خیر عزل وکیل حق قانونی شماست.

      دی ۲۵, ۱۴۰۲ در ۱۶:۱۴
  • رضا میرزایی

    با سلام من یک خانه ایی خریده ام وکالتی و فروشنده از وراث یه وکارت دادهاند که حق عزل دارد ایا بعد از اینکه من وکالتی سند زدم ایا وراث با عزل فروشنده میتوانند خانه را پس بگیرند البته قولنامه در بنگاه و وکالت در محضر به نام من شده وکالت بلا عزل با تشکر منتظر جواب

    خرداد ۸, ۱۴۰۲ در ۰۱:۰۶
    • دادپویان حامی

      با سلام. پس از تنظیم سند عزل وکیل سابق باعث سلب مالکیت شما نمی گردد.

      خرداد ۱۰, ۱۴۰۲ در ۱۰:۲۰

    دیدگاهتان را بنویسید

    نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

    چهار × یک =