شرکت سهامی شرکتی است که سرمایه آن به قطعات سهام تقسیم شده و مسئولیت صاحبان سهام محدود به مبلغ اسمی سهام آنها است. این شرکت مطلقا شرکت تجاری محسوب می شود؛ حتی اگر هیچگونه فعالیت تجاری نداشته باشد. تنها شرکت هایی که صرف نظر از حوزه فعالیتشان، تجاری محسوب می شوند عبارتند از شرکت سهامی و شرکت تعاونی.

اقسام شرکت سهامی

شرکت سهامی بر دو نوع است؛ شرکت سهامی عام و شرکت سهامی خاص. شرکت های سهامی که موسسین آنها قسمتی از سرمایه شرکت را از طریق فروش سهام به مردم تامین می کنند و بخش دیگر آن توسط موسسین تامین می شود، شرکت سهامی عام نامیده می شود. به عبارت دیگر موسسین در شرکت سهامی عام بخشی از سرمایه شرکت را شخصا تامین می کنند و بخش دتیگر را از طریق عرضه عمومی به پذیره نویسان واگذار می نماید.

در مقابل شرکت سهامی خاص شرکتی سهامی است که تمام سرمایه آن در زمان تاسیس منحصرا توسط موسسین تامین می شود و سهام آنها جهت پذیره نویسی سایر اشخاص عرضه نخواهد شد.

در شرکت ‌های سهامی عام عبارت “‌شرکت سهامی عام” و در شرکت ‌های سهامی خاص عبارت “‌ شرکت سهامی خاص” باید قبل از نام شرکت یا بعد از آن بدون فاصله با نام شرکت در کلیه اوراق و اطلاعیه‌ها و آگهی ‌های شرکت به طور روشن و خوانا قید شود.

سرمایه شرکت سهامی

سرمایه شرکت سهامی عام از پنج میلیون ریال و سرمایه شرکت سهامی خاص از یک میلیون ریال نباید کمتر باشد. این امر که در ماده ۵ لایحه قانونی اصلاح قسمتی از قانون تجارت مقرر شده صرفا ناظر به حداقل سرمایه شرکت های سهامی است و حداکثر سرمایه این شرکت ها با محدودیتی مواجه نخواهد بود.
‌در صورتی که سرمایه شرکت بعد از تأسیس به هر علت از حداقل مذکور در فوق کمتر شود باید ظرف یک سال نسبت به افزایش سرمایه تا میزان‌ حداقل مقرر اقدام به عمل آید یا شرکت به نوع دیگری از انواع شرکت‌ های مذکور در قانون تجارت تغییر شکل یابد وگرنه هر ذینفع می‌تواند انحلال آن را ‌از دادگاه صلاحیتدار درخواست کند. هرگاه قبل از صدور رأی قطعی موجب درخواست انحلال منتفی گردد، دادگاه رسیدگی را موقوف خواهد نمود.
برای تأسیس شرکت ‌های سهامی عام مؤسسین باید اقلاً بیست درصد سرمایه شرکت را خود تعهد کرده و لااقل سی و پنج درصد مبلغ تعهد‌شده را در حسابی به نام شرکت در شرف تأسیس نزد یکی از بانک ‌ها سپرده و سپس اظهارنامه‌ای به ضمیمه طرح اساسنامه شرکت و طرح اعلامیه پذیره‌نویسی سهام که به امضاء کلیه مؤسسین رسیده باشد در تهران به اداره ثبت شرکت‌ها و در شهرستان‌ها به دایره ثبت شرکت‌ها و در نقاطی که دایره‌ثبت شرکت‌ها وجود ندارد به اداره ثبت اسناد و املاک محل تسلیم و رسید دریافت کنند.
هرگاه قسمتی از تعهد مؤسسین به صورت غیر نقد باشد باید عین آن یا مدارک مالکیت آن را در همان بانکی که برای پرداخت مبلغ نقدی‌حساب باز شده است تودیع و گواهی بانک را به ضمیمه اظهارنامه و ضمائم آن به مرجع ثبت شرکت‌ها تسلیم نمایند.

سهامداران شرکت سهامی

تعداد سهامداران برای تشکیل شرکت سهامی خاص حداقل سه نفر و برای شرکت سهامی عام حداقل پنج نفر است.

نقل و انتقال سهام در شرکت های سهامی

سهام در شرکت های سهامی ممکن است با نام یا بی نام باشد. نقل و انتقال سهام با نام باید در دفتر ثبت سهام شرکت به ثبت برسد و انتقال دهنده یا نماینده او ذیل دفتر را امضا کند. هرگونه نقل و انتقال سهام با نام بدون ثبت در دفتر ثبت سهام شرکت از نظر شرکت و اشخاص ثالث باطل و بلااثر است.

نقل و انتقال سهام بی نام شرکت ها مستلزم رعایت تشریفات خاصی نبوده و به صرف قبض و اقباض صورت می پذیرد.

در شرکت های سهامی عام نمی توان نقل و انتقال سهام را موکول به رضایت مدیران یا مجامع عمومی دانست اما در شرکت های سهامی خاص می توان چنین محدودیت هایی را در اساسنامه برای سهامداران پیش بینی نمود.

نحوه تصمیم گیری در شرکت سهامی

تصمیمات راجع به شرکت های سهامی ممکن است در مجامع عمومی یا هیات مدیره اتخاذ شده باشد. مجامع عمومی در شرکت های سهامی ممکن است به سه صورت تشکیل شود؛ مجمع عمومی موسس، مجمع عمومی عادی و مجمع عمومی فوق العاده. صلاحیت های هر یک از این مجامع و حد نصاب رای گیری در این مجامع با یکدیگر متفاوت است.

رسیدگی به گزارش موسسین و تصویب آن، احراز پذیره نویسی کلیه سهام شرکت و تادیه مبالغ تعهد شده، تصویب آورده های غیر نقدی موسسین، تصویب سهام ممتاز، تصویب طرح اساسنامه شرکت و اصلاح آن، انتخاب اولین مدیران و بازرس یا بازرسان شرکت از مهم ترین وظایف مجمع عمومی موسس است. حد نصاب تصمیم گیری در مجمع عمومی موسس، دو سوم آرای حاضرین در جلسه است.

هرگونه تغییر در مواد اساسنامه و سرمایه شرکت، انحلال شرکت قبل از موعد، تغییر در امتیازات سهام ممتاز، تصویب تبدیل شرکت سهامی خاص به شرکت سهامی عام و تبدیل سهام بی نام به با نام و بالعکس از جمله وظایف مجمع عمومی فوق العاده است. تصویب موضوعات فوق الذکر در مجمع عمومی فوق العاده مستلزم موافقت دو سوم اشخاص حاضر در جلسه است.

رسیدگی به صورت های مالی شرکت، تصویب تقسیم سود و اندوخته بین سهام داران، تعیین مدیران و بازرسان و تصویب معاملات منعقده فی مابین شرکت با اعضاء هیات مدیره یا مدیرعامل همان شرکت یا موسسات و شرکت هایی که اعضاء هیات مدیره یا مدیرعامل شرکت، شریک یا عضو هیات مدیره یا مدیرعامل آن باشد با مجمع عمومی عادی است. این مجمع وظایف و اختیارات گسترده ای دارد و با اکثریت نصف به علاوه یک حاضرین در جلسه اقدام به تصمیم گیری می کند.

لازم به تذکر است انتخاب مدیران و بازرسان شرکت در مجمع عمومی موسس یا مجمع عمومی عادی همواره بر اساس اکثریت نسبی صورت می پذیرد.

تقسیم سود و زیان در شرکت سهامی

تصمیم گیری راجع به میزان سود و نحوه پرداخت سود قابل تقسیم به سهامداران با مجمع عمومی عادی شرکت است و اگر این مجمع نسبت به نحوه تقسیم سود تعیین تکلیف نکند، موضوع در صلاحیت هیات مدیره خواهد بود. در صورتی که منافعی برای شرکت حاصل شده باشد، تقسیم حداقل ده درصد آن میان سهامداران الزامی است و تادیه این سود به سهامداران باید ظرف هشت ماه پس از تصویب تقسیم سود در مجمع عمومی عادی انجام پذیرد.

انحلال شرکت سهامی

شرکت سهامی در موارد زیر منحل می‌شود:
۱-وقتی که شرکت موضوعی را که برای آن تشکیل شده است انجام داده یا انجام آن غیر ممکن شده باشد؛
۲- در صورتی که شرکت برای مدت معین تشکیل گردیده و آن مدت منقضی شده باشد؛ مگر این که مدت قبل از انقضاء تمدید شده باشد؛
۳- در صورت ورشکستگی؛
۴-در هر موقع که مجمع عمومی فوق‌العاده صاحبان سهام به هر علتی رأی به انحلال شرکت بدهد؛
۵-در صورت صدور حکم قطعی دادگاه.

اشتراک گذاری: