آدم ربایی در قالب جرم سرقت نمی گنجد و از دسته جرایم بر ضد شخصیت معنوی افراد محسوب می شود. در رابطه با جرم آدم ربایی ، ماده ی ۶۲۱ قانون تعزیرات سال ۱۳۷۵ در خصوص آدم ربایی و ماده ۶۳۱ قانون تعزیرات در مورد ربودن طفل تازه متولد شده جرم انگاری شده است.

عناصر و ارکان جرم آدم ربایی

ربودن و یا مخفی کردن شخص انسان ممکن است به عنف و یا تهدید یا حیله یا سایر طرق صورت گیرد. این عمل ممکن است مباشرتاً و یا با کمک شخص دیکری انجام شود که در این صورت آن شخص، معاون در جرم تلقی می شود.

هم چنین این جرم، از دسته جرایم عمدی بوده و قصد مجرمانه و یا سوء نیت مجرم، باید در دادگاه محرز شود، پس بنابراین این که انگیزه در تحقق جرم چه باشد، مهم نیست و فقط می تواند بر میزان مجازات و رعایت کیفیات مخففه یا مشدده باشد.

آدم ربایی و مخفی کردن ربوده شده

مطابق ماده ۶۲۱ بخش تعزیرات قانون مجازات اسلامی، هر کس به قصد مطالبه ی وجه یا مال یا به قصد انتقام یا به هر منظور دیگر به عنف یا تهدید یا حیله یا به هر نحو دیگر شخصاً یا توسط دیگری شخص را برباید یا مخفی کند به حبس از پنج تا پانزده سال محکوم خواهد شد. در صورتی که مجنی علیه کمتر از ۱۵ سال تمام باشد یا ربودن توسط وسایل نقلیه انجام شود یا به مجنی علیه آسیب جسمی یا حیثیتی وارد شود مرتکب به حداکثر مجازات تعیین شده محکوم خواهد شد و در صورت ارتکاب سایر جرایم به مجازات آن جرم محکوم می گردد. که البته طبق تبصره ماده فوق نیز مجازات شروع به آدم ربایی سه تا پنج سال حبس است. ماهیت این جرم، سلب آزادی از شخص مجنی علیه است.

ربودن طفل تازه متولد شده

در ادامه در رابطه با جرم آدم ربایی مختص طفل تازه متولد شده، در ماده ۶۳۱ بخش تعزیرات قانون مجازات اسلامی، در خصوص ربودن طفل تازه متولد شده مقرر می دارد: هر کس طفلی را که تازه متولد شده است را بدزدد یا مخفی کند یا او را به جای طفل دیگری یا متعلق به زن دیگری غیر از مادر طفل قلمداد نماید به شش ماه تا سه سال حبس محکوم خواهد شد و چنانچه احراز شود که طفل مزبور مرده بوده مرتکب به یکصد هزار تا پانصد هزار ريال جزای نقدی محکوم خواهد شد.

مجازات جرم آدم ربایی

اولین نکته ای که باید در رابطه با مجازات آدم ربایی به آن دقت کنیم، این است که مطابق بند ب ماده ۴۷ قانون مجازات اسلامی بخش تعزیرات، مجازات جرم آدم ربایی، غیر قابل تعلیق می باشد.

نکته ی دیگر این است که، صرف شروع به آدم ربایی، ۳ تا ۵ سال حبس به همراه دارد، و جرم تام آدم ربایی زمانی محقق می شود که فرد ربوده شده و از نظر پنهان را از محل خارج کرده باشند. هم چنین، اگر طفل یا نوزادی را که مورد ربایش قرار می گیرد، مرده باشد، باز هم جرم تام محقق نمی شود و به اصطلاح حقوقی، جرم عقیم صورت گرفته است که موجب مجازات خفیف تر می شود.

سرقت اعضای انسان

آنچه که در مورد سرقت محسوب نشدن آدم ربایی در فوق گفته ایم نمی توانیم به ربودن اعضای انسان که از بدن او جدا شده و در خارج نگهداری و مورد خرید و فروش واقع می شوند سرایت بدهیم. با توجه به اینکه تجارت اعضای بدن افراد به صورت یکی از رشته های پرسود در آمده است باید گفت هر گاه کسی از بانک کلیه یا بانک خون کلیه یا خون انسان را که مورد خرید و فروش واقع می شود بر باید در شمول سرقت به عمل او تردیدی نیست.

و در واقع حتی یک تار مو یا ناخن انسان نیز می تواند مال محسوب شده و مورد خرید و فروش واقع و در نتیجه ربودن آن سرقت محسوب گردد.

از طرف دیگر اگر کسی اعضای بدن انسان را در حالی که هنوز در بدن اوست برباید مثلاً با شکافتن شکم انسانی کلیه اش را بردارد با توجه به نظر حقوقدانان از موارد سرقت نیست و مال محسوب نشده چون هنوز بخشی از بدن انسان را تشکیل می دهد. بنابراین این نوع جرم به جرایم اشخاص مربوط می شود نه جرایم اموال.